Тамақтанудың бұзылуы - бұл патологиялық жағдайлардың тобы, олардың негізгі белгілерінің бірі - тамаққа деген адекватты емес қатынас. Бір немесе басқа ауытқушылық түріне шалдыққан адам тамақтануды үнемі шамадан тыс жеп немесе таңдаулы бола алады. Сарапшылар тамақтанудың төрт түрін анықтайды, олар жиі кездеседі.
Орторексия. Соңғы жылдары бұл ауру жиі-жиі анықтала бастады. Бұл жеңіл немесе тез ауыр жағдайға айналуы мүмкін. Тамақтанудың бұзылуының бұл түрі адамның денсаулығын жақсартуға, иммунитетті нығайтуға және жалпы өміршеңдігін арттыруға деген ұмтылысына негізделген. Мұндай тілектің еш айыбы жоқ сияқты. Алайда, ол патологиялық ерекшеліктерге ие бола бастағанда, адам кемелді денсаулыққа ие болмайды, бірақ көптеген мәселелер туындайды. Шарттың негізгі симптомы көптеген тағамдарды диетадан шығару болып табылады, бұл пациентке көрінгендей, оның денесіне зиян келтіреді және оның әл-ауқатын нашарлатады. Тамақтанудың жеткіліксіздігіне және маңызды қоректік заттардың жетіспеуіне байланысты соматикалық аурулар орторексия фонында біртіндеп дами бастайды. Ауыр жағдайларда бұл тамақтану бұзылуы өлімге әкеледі.
Артық тамақтану. Қарапайым тәсілмен бұл жағдай тойымсыздық деп аталады. Алайда, егер адам айына бір рет шамадан тыс тамақтанатын болса, бұл аурудың белгісі деп айтуға болмайды. Бірақ тойымсыздық мінез-құлықтың қалыпты жағдайына айналатын жағдайларда, бұл дәрігерден кеңес алу үшін себеп болады. Компульсивті шамадан тыс тамақтану тамақ қабылдау кезінде бақылаудың толық болмауымен сипатталады: науқас тағамның үлкен бөлігін тұтынады, аштықтың ізі қалмаған сәтте де тоқтай алмайды. Бұзушылықтың бұл түрі, әдетте, өзін-өзі жазалаумен бірге жүрмейді, өйткені тамақ ішу бұзылысы бар адамдар, әдетте, артық салмақпен ауырады, семіздіктен болатын көптеген аурулар бар. Егер тамақтану бұзылысы дами бастаса, оған басқа шекаралық күйлер, мысалы, әртүрлі депрессия, мазасыздық аурулары қосылуы мүмкін.
Нерв анорексиясы. Бұл тамақтанудың бұзылуы өте кең таралған. Ауыр жағдайларда бұл ауру өлімге әкелуі мүмкін. Алайда, егер сіз уақытында маманның көмегіне жүгінсеңіз, тіпті анорексияны емдеуге болады. Тамақтанудың бұзылуының осы түрінің негізінде өзінен мүлдем бас тарту, өзімен үйлесімді өмір сүре алмау және өз денесінде жайлы сезіну жатыр. Арықтауға жеткіліксіз ниет біртіндеп анорексия нервіне айналуы мүмкін, өйткені адам, тіпті артық салмақсыз, оған екі фунт тастау керек екеніне сенімді болады. Пациенттер әдетте өз денсаулығына байыпты қарауға қабілетсіз, олар жүйке анорексиясының қаупін түсінбейді. Шарттың маңызды белгілерінің бірі - адамның салмақ қосудан үзілді-кесілді бас тартуы және жеткілікті мөлшерде тамақ ішуге мүлдем бас тартуы.
Булимия. Бұл, мүмкін, екінші ең көп таралған тамақтану бұзылуы. Булимия, анорексия жағдайындағы сияқты, адамның өзіне деген адекватты емес қатынасына, салмағы мен сыртқы түріне зиянды құмарлыққа негізделген. Алайда, булимикалық науқастар тіскебасарлықтан тыйыла алмайды, бұл біртіндеп ішіп-жеу эпизодтарына айналады. Адам тамақ ішкеннен кейін мазасыздықты сезінеді, өзіне деген жедел қанағаттанбауды сезінеді, алдында ұят, өзінің мекен-жайында ашуланшақтық пайда болады. Сондықтан, тамақ ішкеннен кейін, асқазан мен ішектерді күшпен тазарту, оның ішінде өзін-өзі қоздыру арқылы жүзеге асырылады. Тамақтанудың осы түрімен ауыратын науқастар өңеш, асқазан және ауыз қуысының ауруларымен жиі кездесетінін атап өткен жөн. Сонымен қатар, булимия бұрын анорексиямен ауырған, бірақ ем алған адамда дамуы мүмкін.
